Баспасөз парағы

2025 жылғы 27 қарашада Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясының кезекті отырысында Астана қаласы мәслихаты депутаттарының, дене шынықтыру және спорт, активтер және мемлекеттік сатып алу, білім беру басқармаларының басшыларының, аудит объектілері өкілдерінің  қатысуымен Астана қаласы әкімдігінің «Астана қаласының спорттық медициналық орталығы» МКҚК (бұдан әрі -«Медициналық орталық» МКҚК), «Астана қаласы әкімдігінің «Арғымақ» ат спорты сауықтыру кешені» МКҚК (бұдан әрі –«Арғымақ» МКҚК), Астана қаласы әкімдігінің «Дәулет» МКҚК (бұдан әрі – «Дәулет» МКҚК) дене шынықтыру және спорт кәсіпорындарының мемлекет активтерін пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудитінің қорытындысы тыңдалды.

Жалпы алғанда, кәсіпорындардың қызметін талдау және елордада спортты дамыту саласында іске асырылып жатқан іс-шараларды бағалау қатысатын балалардың заңмен бекітілген медициналық тексеруден өткен спортшыларды сенімді есепке алудың, қызмет алушылар арасында орындарды іріктеу мен бөлудің ашық рәсімінің болмауын, есепке алу құжаттамасын жүргізуге ресми көзқарастың болмауын, жеке әзірленген ішкі жұмыстарды пайдалануда көрсетілген жұмыс процестерін ұйымдастырудағы жүйелі кемшіліктерді көрсетті.

Құрылтай құжаттарын талдау кәсіпорындардың жарғыларын уақтылы жаңартпау фактілерін көрсетті, оларда көрсетілмейтін қызмет түрлерінің болуына және керісінше Жарғымен бекітілмеген қызметтерді көрсетуге байланысты.

Мысалы, «Медициналық орталық» МКҚК спорттық іс-шараларды медициналық сүйемелдеу  бойынша Жарғыдан тыс қызметті жүзеге асырды. Сондай-ақ, «Дәулет» МКҚК Жарғыда көзделмеген активтерді жалға берумен және «Fitnationastana» фитнес-орталығы» арқылы сауықтыру қызметтерін көрсетумен айналысқан, нәтижесінде заңсыз алынған 6,0 млн.теңге сомасындағы кіріс жергілікті бюджеттің кірісіне аударылды.

Жедел басқаруға берілген активтердің болуына қарамастан, барлық аудит объектілері құрылған күннен бастап жалпы  сомасы 14 090,4 млн. теңгеге жарғылық капиталы қалыптастырылмаған.

Спорттық медицинаның  қызметтеріне  сәйкес келмейтін қызмет кодын беруге байланысты «Медициналық орталық» МКҚК бойынша экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне сәйкессіздік анықталды.

Даму жоспарлары мен олардың орындалуы туралы есептердің іске асырылуын бағалаумен басқару органы – «Астана қаласының Дене шынықтыру және спорт басқармасы» ММ (бұдан әрі-Спорт басқармасы) ведомстволық бағынысты кәсіпорындар қызметінің мақсаттарын, міндеттері мен негізгі көрсеткіштерін жеткізбеуіне байланысты іске асырылған қызметтер көлемінің сандық сипаттамаларының болмауы анықталды, даму жоспарларын бұрмалануларға жол берілген, олардың орындалуы туралы есептерді, сондай-ақ көрсетілген стратегиялық құжаттарды ұсыну мерзімдері сақталмайды.

Өз кезегінде Спорт басқармасы ведомстволық бағынысты кәсіпорындармен шарттық міндеттемелер шеңберінде орындалған қызметтер көлеміне бақылаудың болмауына жол берген, бұл бөлінген бюджет қаражаты есебінен нәтижелерге қол жеткізуге мүдделі  еместігін   көрсетеді. Бұған медициналық тексеруден өткен және спорттық жарыстарға рұқсат алған спортшылар, иппотерапия қызметтерін алған балалар мен оқу-жаттығу сабақтарынан өткен оқушылар туралы шарттарға көрсетілген қызметтер актілерінде нақты мәліметтердің жоқтығы да дәлел бола алады.

Көрсетілетін қызметтер көлеміне бақылаудың болмауы нәтижесінде кәсіпорындар жалпы сомасы 107,9 млн. теңгеге артық қаржыландыру бюджетіне қайтарылды. Сондай-ақ, «Медициналық орталық» МКҚК-мен жасалған шарттардың сомасына ҚҚС сомасын қосу 134,6 млн.теңгеге бюджет қаражатын тиімсіз жоспарлауға және пайдалануға әкелген. Бюджет қаражаты есебінен ақылы негізде айналысатын оқу процесіне арналған шығыстарды жабу үшін   661,2 млн. теңге сомасына бюджет шығынына ұшыраған.

Бұдан басқа, аудит жекелеген қызметтер мемлекеттік сатып алу веб-порталында белгіленген форматтық-логикалық бақылаусыз сатып алынғанын атап өтті, бұл бір көзден негізсіз шарттар жасасуға әкелген.

«Медицналық орталық» МКҚК қаржы-шаруашылық қызметін талдау бухгалтерлік есеп жүйесінде есеп саясатын бекітпеу, қаржылық есептілікті қалыптастырмау, өндірістік шығыстарды әкімшілік шығыстарға дұрыс жатқызбау, активтер мен қорларды кіріске алмау, амортизациялық нормаларды  дұрыс қолданбау түріндегі бұзушылықтарды көрсетті.

Қаржылық –шаруашылық қызметті  жүзеге асыру кезінде аудит объектілерінің мемлекеттік сатып алу туралы заңнаманы бұзуы, кейбір өнім берушілерді жосықсыз қатысушылар деп тану туралы шаралар қолданбау және тұрақсыздық айыбын өндіріп алмау түрінде байқалады.

«Медицианлық орталық»  МКҚК бекітілген мөлшерден тыс еңбекақы төлеу қорын пайдалануға жол берілген, бұл жалпы сомасы 186,2 млн.теңгеге бюджет қаражатын тиімсіз пайдалануына әкелген, сондай-ақ 54,2 млн. теңгеге тиімсіз пайдалануға әкеп соққан және Үлгілік штаттардан тыс штат бірліктерін асыра бағалауға жол берілгенін анықтады.

Сол сияқты, 15,8 млн.теңге сомасына бюджет қаражатын тиімсіз жоспарлау мен пайдалануды көрсететін «Дәулет» МКҚК бойынша еңбекақы төлеу қорын асыра бағалау  анықталды, сондай-ақ 156,6 млн. теңге сомасына еңбек қатынастарының белгілері бар азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша оқу-жаттығу сабақтарын төлеуге арналған шығыстар жүргізілген.

Көтермелеу мөлшерін анықтау кезінде қызметкерлерді бағалаудың сандық және сапалық критерийлері жүйесінің болмауы кемшілік болып табылады.

«Медициналық орталық» МКҚК орналастырудың өзекті мәселесін шешпеуіне байланысты, көп спортшыларды қамту, барлық қолда бар жабдықтарды пайдалану үшін кәсіпорынның қызметін толық көлемде дамытуға  мүмкіндік бермейтін тар жағдайларда болуға мәжбүр етеді.

Сонымен қатар, кейіннен басқа баланс ұстаушыға берілген үй-жайларды жөндеу, қорғалмаған үй-жайларда материалдық құндылықтарды жинақтау «Медициналық орталық» МКҚК мемлекет активтерін жалпы сомасы 98,3 млн.теңгеге тиімсіз пайдалануына, пайдаланылмайтын үй-жайларды жөндеуге 69,5 млн. теңгеге қаражаттың тиімсіз жұмсалуына, сондай-ақ салынған және негізгі құралдардың 13,2 млн. теңгеге сақталуын қамтамасыз етпеген.

Материалдық-техникалық базаны бағалау аудит объектілері бойынша жалпы сомасы 6 889,1 млн. теңгеге негізгі құралдардың тоқтап қалуын анықтады

Қызметкерлерге негізсіз еңбекақы төлеу фактілері нақты жұмыс істемеген уақытты төлеуге, лауазымдық жалақыны дұрыс анықтамауға, жалпы сомасы 56,9 млн. теңгеге бұйрықтармен белгіленгеннен тыс төлемдер мөлшерін асыра бағалауға байланысты жіберілді.

Жалпы аудит нәтижелері бойынша жалпы сомасы 14 171,7 млн. теңгеге қаржылық бұзушылықтар анықталды, оның ішінде: қалпына келтіруге тиіс 14 108,6 млн. теңге және өтеуге тиіс 63,1 млн. теңге (оның ішінде аудит барысында 9,6 млн. теңге өтелді), мемлекет активтерін тиімсіз жоспарлау – 140,6 млн. теңге, мемлекет активтерін тиімсіз пайдалану – 7 664,0 млн. теңге, жоғалған пайда / экономикалық шығындар 709,7 млн. теңгені құрады, сондай-ақ дене шынықтыру және спорт кәсіпорындарының қызметінде 167 рәсімдік бұзушылықтар мен 21 жүйелік кемшіліктер анықталды. 

Тексеру комиссиясы тиісті уәкілетті органдарға кінәлі адамдарды әкімшілік жауапкершілікке тарту үшін 29 факті бойынша материалдар жіберді.

Аудиторлық іс-шараның нәтижелері бойынша Тексеру комиссиясы анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктерді жою үшін тапсырмалар мен ұсынымдар шығарды.