Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы қызметінің 2023 жылғы 1 маусым мен 2023 жылғы желтоқсан аралығындағы кезеңде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау нәтижелері бойынша талдамалық анықтама

 Астана қаласы
2024  жылғы 28 маусым 

Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы (бұдан әрі – Тексеру комиссиясы) қызметінің сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс –қимыл туралы»  Заңына және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі төрағасының 2016 жылғы 19 қазандағы №12 бұйрығымен бекітілген Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізудің Үлгілік қағидаларына (бұдан әрі - Үлгілік ережелер) сәйкес жүргізілді.

Тексеру комиссиясы төрағасының 2024 жылғы 7 маусымдағы №57-Н/Қ бұйрығы ішкі талдау жүргізу үшін негіз болып табылады.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін талдауды жұмыс тобы: С. Т. Мұқанов, Т. С. Қуанышбаева, А.Н. Әльназарова, Ш. Т. Байсейітова, А. Ж. Самарбекова, Н. К. Токушева (функциялар осы анықтаманың жоспарына сәйкес бөлінген) жүргізді.

Үлгілік қағидалардың 11 тармағына сәйкес 2023 жылғы 1 маусымнан 31 желтоқсанға дейінгі кезеңде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылды:

- талдау объектісінің қызметіне қатысты нормативтік құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау;

- талдау объектісінің ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу үшін құжаттар мен дереккөздер:

- құрылымдық бөлімшелердің ережелері;

- қызметкерлердің функционалдық міндеттері;

- жеке құрам, қызметкерлердің демалысы бойынша бұйрықтар;

- бос мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға өткізілген конкурстардың құжаттары;

- тексеру комиссиясының негізгі қызметі бойынша бұйрықтар;

- аудиторлық іс-шаралар материалдары;

- құрылымдық бөлімшелердің, оның ішінде басқа мемлекеттік органдарға жіберілген есептері;

- мемлекеттік сатып алу шарттары;

- аудиторлық материалдарға заңдық және сараптамалық қорытындылар.

І. ТАЛДАУ ОБЪЕКТІСІНІҢ ҚЫЗМЕТІНЕ ҚАТЫСТЫ НОРМАТИВТІК ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕРДЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ТӘУЕКЕЛДЕРІН АНЫҚТАУ

 

Тексеру комиссиясы өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасының заңдарына, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілеріне, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне және тікелей Заңға сәйкес жүзеге асырады

Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы» Заңы (бұдан әрі – Заң), Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің 2020 жылғы 30 шілдедегі №6-НҚ нормативтік қаулысымен бекітілген сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидалары (бұдан әрі – МАҚБ қағидалары), Тексеру комиссиясының ережесі мен регламенті, тексеру комиссиясы туралы ережелер мемлекеттік аудит, сапаны бақылау, заң қызметі, талдау мен есептілікті жоспарлау, персоналды басқару қызметі бөлімдерінде (бұдан әрі – Бөлімдер туралы ережелер), бас бухгалтердің және жетекші маманның функциялары.

Тексеру комиссиясы және мемлекеттік аудит бөлімі туралы Ережеде айқындалған функциялар нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес келеді, жоғарыда көрсетілген нормативтік құқықтық актілерде көзделмеген функциялар жүзеге асырылмаған.

Нормативтік құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау мәніне ішкі талдау жүргізу кезінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін дискрециялық өкілеттіктер мен нормалар анықталған жоқ.

 

II.ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛЫҚ-БАСҚАРУШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕГІ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ТӘУЕКЕЛДЕРІН ТАЛДАУ

 

Құрылымдық бөлімшелердің ұйымдық-басқару қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау мәніне ішкі талдау жүргізу кезінде мынадай мәселелер қаралды:

1) персоналды басқару, оның ішінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарды айқындау;

2) мүдделер қақтығысын реттеу;

3) мемлекеттік қызметтер көрсету;

4) рұқсат беру функцияларын іске асыру;

5) Бақылау-тексеру функцияларын іске асыру;

6) бюджет және қаржы қаражатын игеру және бөлу;

7) жеке және заңды тұлғалармен шарттар жасасу;

8) ақпараттық жүйелерді әзірлеу және пайдалану;

9) талдау объектісінің ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінен туындайтын өзге де мәселелер.

1) персоналды басқару, оның ішінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарды айқындау. 

Лауазымдарға іріктеу және тағайындау тәртібі мәселелерінің реттелмеуі жоқ, конкурстық іріктеусіз немесе біліктілік талаптарына сәйкес келмейтін тағайындау фактілері жоқ.

Командалық қозғалыстар жоқ.

Мемлекеттік қызметшілердің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің салық органдарына кірістері мен міндеттемелері туралы мәліметтерді ұсынбау фактілері жоқ.

2) Мүдделер қақтығысын реттеу.

2023 жылы аудит тобы мүшелерінің аудит объектілерімен үлестестігі және мүдделер қақтығысы туралы хабарламалар аудиторлардан түскен жоқ.

3) Мемлекеттік қызметтер көрсету. 

Астана қаласы мәслихатының 2022 жылғы 30 қыркүйектегі № 248/32-VII шешімімен бекітілген Ережеге сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету Тексеру комиссиясының құзыретіне кірмейді.

4) Рұқсат беру функцияларын іске асыру.

Астана қаласы мәслихатының 2022 жылғы 30 қыркүйектегі № 248/32-VII шешімімен бекітілген «Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы» мемлекеттік мекемесі туралы Ережеге сәйкес бақылау-тексеру функцияларын іске асырудың рұқсат беру функцияларын іске асыру мемлекеттік органның құзыретіне кірмейді.

5) Бақылау-тексеру функцияларын іске асыру.

Осы бағыт бойынша талданған кезеңде сыбайлас жемқорлық тәуекелдері анықталған жоқ.

6) Бюджет және қаржы қаражатын игеру және бөлу. 

Осы бағыт бойынша талданған кезеңде сыбайлас жемқорлық тәуекелдері анықталған жоқ.

7) Жеке және заңды тұлғалармен шарттар жасасу. 

Осы бағыт бойынша талданған кезеңде сыбайлас жемқорлық тәуекелдері анықталған жоқ.

8) Ақпараттық жүйелерді әзірлеу және пайдалану.

Қызметті іске асыруда пайдаланылатын қайталанатын ақпараттық жүйелер жоқ.

9) Талдау объектісінің ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінен туындайтын өзге де мәселелер.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі жұмысты ұйымдастыру бағыты бойынша

2022 жылғы 30 желтоқсанда Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясының 2023 жылға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл жөніндегі іс-шаралар жоспары (бұдан әрі-жоспар) бекітілді, бақылау, тексеру комиссиясының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыру шеңберінде 2023 жылғы желтоқсанда Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Агенттігінің Департаменті өкілдерінің қатысуымен «Сыбайлас жемқорлық көріністерінің алдын алу және алдын алу» тақырыбында семинар өткізілді (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Астана қаласы бойынша.

Қызметтің ашықтығы мен жариялылығын қамтамасыз ету бағыты бойынша

Астана қаласы бойынша тексеру комиссиясы қызметінің ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында есепті кезең ішінде Тексеру комиссиясының сайтында бекітілген медиа - жоспарға сәйкес аудиторлық іс-шаралардың қорытындылары, өткізілген отырыстар, кеңестер туралы ақпарат және тексеру комиссиясының қызметі туралы басқа да ақпарат жарияланды.

 

Ұсынымдар: Тексеру комиссиясының барлық қызметкерлеріне:

 

Мүдделер қақтығысы фактілеріне жол бермеу, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманың, мемлекеттік қызметшілердің Әдеп кодексінің нормаларын және мемлекеттік аудиторлардың кәсіби Әдеп қағидаларын қатаң сақтау.

Тексеру комиссиясының мүшелеріне:

Тексеру комиссиясының нұсқамаларын орындау жөніндегі талаптарды орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін аудит объектілерінің кінәлі лауазымды тұлғаларын әкімшілік жауаптылыққа тарту жөніндегі шараларды уақтылы қолдану.

Персоналды басқару жөніндегі бас инспекторға:

Мемлекеттік қызметшілердің шектеулерді қатаң сақтауын қамтамасыз ету, бос лауазымдарға орналасуға конкурстар өткізу кезінде және тексеру комиссиясының қызметкерлеріне жыл сайынғы еңбек демалыстарын беру бөлігінде мемлекеттік қызмет туралы заңнаманың талаптарын сақтау. 

  1 Қосымша    

Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясының

сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау қорытындылары бойынша айқындалған сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдардың

Тізбесі 

Сыбайлас жемқорлық тәуекеліне ұшыраған лауазым	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері бар лауазымдық өкілеттіктер	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері	Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің деңгейі
Тексеру комиссиясының мүшесі	Аудиторлық іс-шараны өткізуге тікелей басшылықты жүзеге асыру, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қозғау және қарау	Жеке мүдделер өзінің лауазымдық міндеттерін, олармен жеке өзі немесе делдалдар арқылы мүліктік (мүліктік емес) игіліктер мен артықшылықтар алу немесе алу мақсатында мүмкіндіктерді орындамауға және (немесе) тиісінше орындамауға әкеп соғуы мүмкін аудит объектілерімен өзара іс-қимыл жасау, сол сияқты осы адамдарға игіліктер мен артықшылықтар беру жолымен пара беру	маңызды
Аппарат басшысы	Құрылымдық бөлімшелердің қызметін бақылау Қаржы-шаруашылық қызмет саласындағы басшылық және Мемлекеттік сатып алуды өткізуді ұйымдастыру, аудиторлық іс-шараларды жүргізу	Жоспарлау бөлігінде-тексеруден шығару не аудит объектілерінің санын ұлғайту, кадр жұмысы бөлігінде-белгілі бір ізденушілерге (қызметкерлерге) артықшылық беру мүмкіндігі, жайлы не ыңғайсыз жағдайлар жасау, Қызмет бабында ілгерілету бойынша жәрдем көрсету, мемлекеттік сатып алу бөлігінде-шарттың орындалуының сәйкестігін қамтамасыз етпеу, жалған актілер бойынша қабылдау және оларға ақы төлеу	маңызды
Мемлекеттік аудит бөлімінің басшысы	Аудиторлық іс-шараларды өткізу және қарау Жеке мүдделер өз мүдделерін орындамауға және (немесе) тиісінше орындамауға әкеп соғуы мүмкін аудит объектілерімен өзара іс-қимыл жасау маңызды әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер	Жеке мүдделер өз мүдделерін орындамауға және (немесе) тиісінше орындамауға әкеп соғуы мүмкін аудит объектілерімен өзара іс-қимыл жасау әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер немесе делдалдар арқылы өздері не үшінші тұлғалар үшін мүліктік (мүліктік емес) игіліктер мен артықшылықтар алу немесе алу мақсатында, сол сияқты осы тұлғаларға игіліктер мен артықшылықтар беру арқылы пара беру;	маңызды
Бас инспектор-мемлекеттік аудитор	Аудиторлық іс-шаралар өткізу және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау	Аудит объектілерімен өзара іс-қимыл. жеке мүдделер өздерінің лауазымдық міндеттерін, олармен жеке өзі немесе делдалдар арқылы мүліктік (мүліктік емес) игіліктер мен артықшылықтар алу немесе алу мақсатында мүмкіндіктерді орындамауға және (немесе) тиісінше орындамауға әкеп соғуы мүмкін, сол сияқты осы адамдарға игіліктер мен артықшылықтар беру жолымен пара беру;	маңызды
Бас маман – мемлекеттік аудитордың ассистенті	Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау нәтижелері бойынша құжаттарға қол қою құқығынсыз аудиторлық іс-шараларды жүргізу (аудиторлық есеп) және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қарау	Жеке мүдделер өзінің лауазымдық міндеттерін, олармен жеке өзі немесе делдалдар арқылы мүліктік (мүліктік емес) игіліктер мен артықшылықтар алу немесе алу мақсатында мүмкіндіктерді орындамауға және (немесе) тиісінше орындамауға әкеп соғуы мүмкін аудит объектілерімен өзара іс-қимыл жасау, сол сияқты осы адамдарға игіліктер мен артықшылықтар беру жолымен пара беру	маңызды
Персоналды басқару жөніндегі бас инспектор	Бос лауазымдарға орналасуға конкурс өткізу	Конкурсқа қатысушыларға артықшылық беру мүмкіндігі, әңгімелесу үшін сұрақтар ұсыну.	маңызды
Бас инспектор-бас бухгалтер	Мемлекеттік сатып алу рәсімдерін жүргізу	Техникалық ерекшелікті, біліктілік талаптарын дайындау кезіндегі шектеулер, жалған актілерді қабылдау және оларға ақы төлеу	маңызды
Құқықтық қамтамасыз ету және сапаны бақылау бөлімінің басшысы	Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі қозғау және қарау	Жауапкершіліктен бас тарту мүмкіндігі	елеусіз
Жоспарлау, талдау және есеп беру бөлімінің басшысы	Тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесін қалыптастыру, ТБЖ жүргізу	Объектілерді тексеруден алыстату және/ немесе аудит объектілерін ұлғайту мүмкіндігі	елеусіз