Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясының 2024 жылғы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау нәтижелері бойынша талдамалық анықтама

02.07.2025

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі өрағасының 2016 жылғы 19 қазандағы №12 бұйрығымен бекітілген сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізудің Үлгілік қағидаларына және Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы төрағасының 2025 жылғы 9 маусымдағы №35-О/Д бұйрығының негізінде Тексеру комиссиясы қызметінің сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне талдау жүргізілді. құрамында С. Т. Мұқанов, Т.С. Қуанышбаева, А.Н. Әлназарова, Ш. Т. Байсейітова, А. Ж. Самарбекова (а. ж. 23 маусымынан бастап демалыста), Н. К. Токушева бар.

Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясының (бұдан әрі - Тексеру комиссиясы) басшылығы мен құрылымдық бөлімшелерінің қызметі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдауы жүргізілді.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу кезеңі: 2025 жылғы 10-28 маусым аралығында өтті.

Талданатын кезең: 2024 жыл.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылды:

- бөлімшенің қызметіне қатысты нормативтік-құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау;

- бөлімшенің ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау.

ТЕКСЕРУ КОМИССИЯСЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН ҚОЗҒАЙТЫН НОРМАТИВТІК-ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТІЛЕРДЕ ЖӘНЕ ІШКІ ҚҰЖАТТАРДА СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ТӘУЕКЕЛДЕРІН АНЫҚТАУ:

Тексеру комиссиясы өз қызметінде мынадай нормативтік және құқықтық актілерді басшылыққа алады:

Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметінің актілерімен және өзге де нормативтік құқықтық актілермен;

Тексеру комиссиясының қызметін тікелей реттейді:

- «Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 12 қарашадағы №392-V Заңы (бұдан әрі мемлекеттік аудит туралы Заң);

- «Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жүргізу қағидаларын бекіту туралы» Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің 2020 жылғы 30 шілдедегі № 6-НҚ нормативтік қаулысы – (бұдан әрі – МАҚБ Қағидалары;

-«Сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандарттарын бекіту туралы» Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің 2016 жылғы 31 наурыздағы №5 –НҚ нормативтік қаулысы- бұдан әрі-Рәсімдік стандарттар;

- Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің "тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау объектілерінің Тізбесін қалыптастыру және сыртқы мемлекеттік аудит жүргізу кезінде қолданылатын тәуекелдерді басқарудың Үлгілік жүйесін бекіту туралы» 2015 жылғы 28 қарашадағы №13-НҚ нормативтік қаулысы (бұдан әрі-Үлгілік жүйе);

-Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің 2015 жылғы 28 қарашадағы № 9-НҚ бірлескен нормативтік қаулысы және «Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының өзара іс-қимыл жасау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 27 қарашадағы № 589 бұйрығы;

- Астана қаласы мәслихатының 2022 жылғы 30 қыркүйектегі №248/32-VII шешімімен бекітілген «Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы» мемлекеттік мекемесінің Ережесі;

- Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы төрағасының 2023 жылғы 8 қыркүйектегі №85-Н/Қ бұйрығымен бекітілген «Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы» мемлекеттік мекемесінің Регламенті (бұдан әрі-Регламент);

-Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы төрағасының 2024 жылғы 19 желтоқсандағы №120-Н/Қ бұйрығымен бекітілген мемлекеттік аудит, жоспарлау, талдау және есептілік, сапаны құқықтық қамтамасыз ету және бақылау, персоналды басқару бөлімдері туралы Ережелер;

- Астана қаласы бойынша тексеру комиссиясы төрағасының 2024 жылғы 19 желтоқсандағы № 120-Н/Қ бұйрығымен бекітілген «Б» корпусы мемлекеттік әкімшілік қызметшілерінің функционалдық міндеттері;

- талдау объектісінің қызметін реттейтін өзге де ішкі құжаттар.

Тексеру комиссиясы және құрылымдық бөлімшелер туралы ережеде айқындалған функциялар құқықтық актілердің талаптарына сәйкес келеді, жоғарыда көрсетілген құқықтық актілерде көзделмеген функциялар жүзеге асырылмаған.

Құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау мәніне ішкі талдау жүргізу кезінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін дискрециялық өкілеттіктер мен нормалар анықталған жоқ.

Сонымен қатар, тексеру комиссиясының қызметін жетілдіру мақсатында сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне талдау жүргізу сәтінде регламентке өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы мәселе қаралады (10 тармаққа нақтылау редакциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу ұсынылды, 3 тармақ нормативтік құқықтық актілерге сәйкес алынып тасталсын, 1 тармақ мемлекеттік аудит бөлімі қызметкерлерінің функционалдық міндеттеріне сәйкес алынып тасталсын).

БӨЛІМШЕНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛЫҚ-БАСҚАРУШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНДЕ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ТӘУЕКЕЛДЕРІН АНЫҚТАУ:

1) персоналды басқару, оның ішінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарды айқындау;

Тексеру комиссиясының штат саны 31 бірлікті құрайды.

2024 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша нақты саны – 30 бірлікті құрады, таза ауысым жоқ, бос лауазым бас инспектор – мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау бөлімінің мемлекеттік аудиторы.

Кадрлық іс жүргізу «Е – қызмет» АЖ-да жүргізіледі.

Есепті кезеңде 4 ішкі конкурс өткізілді, кандидаттардың болмауына байланысты жалпы конкурстар жарияланды, олардың қорытындысы бойынша Н аппарат басшысы Т. С. Қуанышбаевқа, бас инспектор – мемлекеттік аудитор А. К. Токжігітова тағайындалды.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі төрағасының 2017 жылғы 21 ақпандағы № 40 «Мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасудың кейбір мәселелері туралы» бұйрығымен бекітілген интеграцияланған ақпараттық жүйеде «Б» корпусының мемлекеттік әкімшілік лауазымына орналасуға конкурсты іріктеудің және өткізудің уақытша Қағидаларына сәйкес 2024 жылғы 1 ақпаннан бастап мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасудың кейбір мәселелері туралы «Б» корпусының мемлекеттік әкімшілік лауазымына орналасуға Астана қаласы пилоттық жобаға енді.

Пилоттық жоба бойынша мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау бөлімінің бас инспекторы – мемлекеттік аудитордың бос лауазымдарына орналасуға 2 конкурс өткізілді. Конкурс қорытындысы бойынша Г. О. Қошанова, С. Б. Абайдуллина лауазымдарға тағайындалды.

Лауазымдарға іріктеу және тағайындау тәртібі мәселелерінің реттелмеуі жоқ, конкурстық іріктеусіз немесе біліктілік талаптарына сәйкес келмейтін тағайындау фактілері жоқ.

Сонымен қатар, мемлекеттік аудиторлардың штат саны аудиторлық іс-шараның қажеттілігі мен ауқымын ескере отырып, Еңбек ресурстарын бөлуді тиісті деңгейде қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейді, сондай-ақ аудит топтары құрамына қатысушылардың жауапты мүшелер арасында қайталануын/қайталануын болдырмауға мүмкіндік бермейді.

Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда мемлекеттік аудит объектілері санының 20% - ға (60-тан 48 бірлікке дейін) қысқаруына қарамастан, мемлекеттік аудитпен қамтылуға жататын бюджет қаражаты мен активтер көлемінің 2,2 есе өсуі байқалады (170 365 309,6 мың теңгеден 370 300 973,3 мың теңгеге дейін).

Бұл ретте, мемлекеттік аудитпен қамтылуға жататын бюджет қаражаты мен активтер көлемінің жыл сайынғы өсуіне қарамастан, аудиторлардың штат саны тексеру комиссиясы құрылған сәттен бастап өзгеріссіз қалады, соның салдарынан мемлекеттік аудиторлардың жүктемесі байқалады, бүгінгі күні еңбек ресурстарының жетіспеушілігі проблемасы бар, жалақының төмен деңгейі мемлекеттік аудит саласында жұмыс істеуге ынталандырмайды. (Ескертпе: мемлекеттік аудиторлардың жалақы деңгейі аудиторлардың кәсіби деңгейіне қойылатын жоғары талаптарға қарамастан мемлекеттік аудит объектілері мамандарының еңбекақы төлеу деңгейінен бірнеше есе төмен).

Мемлекеттік аудит тобының құрамын қалыптастыру кезінде аудиторлардың кәсіби дайындығы, олардың психологиялық үйлесімділігі және тағайындалған объектідегі алдыңғы аудитке қатысуы ескеріледі.

Тиісті түрде мемлекеттік қызмет өткеру, еңбек тәртібін, еңбек режимі мен жағдайларын, мемлекеттік қызметте болуға байланысты шектеулерді сақтау қамтамасыз етіледі, қызметті бағалау, тағылымдама және оқыту мемлекеттік қызмет туралы заңнамаға сәйкес қамтамасыз етіледі, осылайша есепті кезеңде 3 қызметкер – А. Н. Альназарова, А. Карманова жоғары аудиторлық палатада тағылымдамадан өтті.С., Игибаева А. Е., сонымен қатар, 5 қызметкер (Ақтөбе облысы – 1, Түркістан облысы – 4 қызметкер) өңірлердің тексеру комиссиясынан тағылымдамаға қабылданды.

2024 жылдың қорытындысы бойынша 2025 жылдың 10 қаңтарына дейін 29 жұмыс істейтін мемлекеттік қызметші және 2 жұмыстан босатылған қызметкер (Молдаш А.Т., Абайдуллина с. Б.) қызметінің тиімділігіне бағалау жүргізілді, бағалау нәтижелері – «функционалдық міндеттерді тиімді орындайды».

2024 жылы біліктілікті арттырудан Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында және «Зерттеу, талдау және тиімділікті бағалау орталығы» ЖШС-де 21 мемлекеттік қызметші оқудан өтті, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында алғаш рет мемлекеттік қызметке қабылданған 2 қызметкер қайта даярлаудан өтті (Аманбай М., Тағайбек Е. Е.).

Еңбек және атқарушылық тәртіптің бұзылуы анықталған жоқ.

Тексеру комиссиясының қызметкерлері мемлекеттік қызметте болуға байланысты шектеулерге қол қойды, бұл ретте сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді ескере отырып, шектеулердің мәтіндерін жаңарту, сондай-ақ «Дербес деректер және оларды қорғау туралы» Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 мамырдағы № 94-V Заңына сәйкес дербес деректерді жинауға және пысықтауға өтініштерге қол қою қажет деп санаймыз.

Мемлекеттік қызметшілердің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің салық органдарына кірістері мен міндеттемелері туралы мәліметтерді ұсынбау фактілері жоқ.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ұшыраған лауазымдарға Тексеру комиссиясының мүшелері, мемлекеттік аудиторлар және тексеру комиссиясы аппаратының басқа да мемлекеттік қызметшілері жатады (1-қосымша).

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің алдын алу және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жасау, мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау стандарттарының, Қазақстан Республикасы Президентінің 2015 жылғы 29 желтоқсандағы №153 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің Әдеп кодексінің (мемлекеттік қызметшілердің қызметтік әдеп қағидалары) және мемлекеттік аудиторлардың кәсіптік әдеп қағидаларының сақталуын қамтамасыз ету мақсатында, республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 18-НҚ бірлескен нормативтік қаулысымен және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 601 бұйрығымен бекітілген тексеру комиссиясының Әдеп жөніндегі уәкілі С. Т. Мұқанов жүйелі негізде техникалық оқу (нұсқама), оның ішінде аудиторлық іс-шараға шығар алдында жүргізеді аудит тобының мүшелерімен аудиторлық іс-шараға жауапты мүшемен бірлесіп.

Тексеру комиссиясы қызметкерлерінің Техникалық оқу жүргізу арқылы алған дағдылары мен білім деңгейі сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар қаупін азайтуға мүмкіндік береді және алдын алу шараларының бірі болып табылады.

Бұдан басқа, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ынталандыру және болдырмау мақсатында тексеру комиссиясының қызметкерлері материалдық көтермелеумен (сыйлықақымен) ынталандырылады, сондай-ақ материалдық емес сыйақылар (төсбелгілер, Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасының құрмет грамоталары, қала әкімінің, мәслихат төрағасының және тексеру комиссиясы төрағасының алғыс хаттары) қолданылады.

Сонымен қатар, алдын алу шараларының бірі сыртқы мемлекеттік аудиттің рәсімдік стандартын және қаржылық бақылауды жүзеге асыру бойынша әдіснамалық басшылықтың «Тексеру комиссиясының мемлекеттік аудиторлары қызметінің тиімділігін бағалау тәртібі» 6-тарауына сәйкес жұмыс сапасын арттыру және мемлекеттік аудиторларды одан әрі ынталандыру мақсатында аудиторлық іс-шараларды жүргізу кезінде мемлекеттік аудиторлардың нәтижелілігі мен тиімділігінің деңгейіне жүйелі негізде талдау жүргізіледі сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарымен сапаны бақылау.

Мемлекеттік аудитор қызметінің тиімділік критерийлері тексеру комиссиясы жүргізетін мемлекеттік аудит материалдарының сапасын бақылау критерийлеріне негізделген және тексеру комиссиясы қызметінің нәтижелілігі мен тиімділігінің негізгі көрсеткіштеріне қол жеткізуге бағдарланған:

- тиімділік және сәйкестік мемлекеттік аудиттерінің қорытындысы бойынша жоғары тиімді нәтиже алған аудиторлардың үлесі 7,1% (1 бірлік), тиімді – 78,6% (12 бірлік), қанағаттанарлық-14,3% (2 бірлік) құрады;

- қаржылық есептілік аудитінің және бюджеттің кіріс бөлігінің қорытындысы бойынша жоғары тиімді нәтиже алған аудиторлардың үлесі 57,1% (4 бірлік), тиімді – 42,9% (3 бірлік) құрады.

Сыртқы мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарының сапаны бақылауды жүзеге асыруы бойынша сыртқы мемлекеттік аудиттің және қаржылық бақылаудың рәсімдік стандартын қолдану жөніндегі әдіснамалық басшылыққа сәйкес бағалау қорытындылары сыйақыларды қолдану кезінде ескеріледі.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Астана қаласы бойынша департаментінің 2024 жылға арналған сыйақы беру жөніндегі талдауының қорытындысы бойынша Мемлекеттік қызмет туралы заңнаманың талаптарына сәйкестігі бойынша бұзушылықтар анықталған жоқ (Әдеп жөніндегі кеңестің 17.04.2025 ж. №6 шешімі).

2) Мүдделер қақтығысын реттеу:

Мүдделер қақтығысын реттеу бірқатар нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырылады: «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы № 416-V ҚРЗ Заңы, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 18 қарашадағы № 410-V Заңы, Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің Әдеп кодексі (Мемлекеттік қызметтік әдеп қағидалары қызметшілер).

Мүдделер қақтығысын болғызбау және шешу алгоритмі Астана қаласы бойынша тексеру комиссиясы Төрағасының 2019 жылғы 22 қыркүйектегі № 108-н/Қ (Енгізілген өзгерістер мен толықтырулармен) бұйрығымен бекітілген Қызметкерлердің мүдделері қақтығысы туралы Ережеге сәйкес жүзеге асырылады. Жоғарыда көрсетілген Ережеге сәйкес мемлекеттік аудитор туындаған мүдделер қақтығысы туралы немесе оның туындау мүмкіндігі туралы жазбаша хабардар етеді және хабарламаны толтырады, бұл ретте ақпаратты ашу мүдделер қақтығысы туралы мәліметтерді ашу жүзеге асырылады:

Тексеру комиссиясына жұмысқа қабылдау/тағайындау кезінде;

мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау объектісін алдын ала зерделеу кезеңінде;

бір реттік, мүдделер қақтығысы туындаған кезде.

Жоғарыда көрсетілген заңдармен мүдделер қақтығысын болдырмау және шешу мәселелерінде ерекше өкілеттіктер мемлекеттік қызметшілердің тікелей басшыларына және мемлекеттік органның басшылығына жүктелген.

Мүдделер қақтығысы туындаған жағдайда немесе басқа көздерден ақпарат алған кезде жоғарыда аталған адамдар мүдделер қақтығысын болғызбау және реттеу жөнінде уақтылы шаралар қабылдауға міндетті:

1) адамдарды лауазымдық міндеттерін атқарудан шеттетуге және мүдделер қақтығысы туындаған немесе туындауы мүмкін мәселе бойынша лауазымдық міндеттерін орындауды басқа адамға тапсыруға;

2) лауазымдық міндеттерін өзгерту;

3) мүдделер қақтығысын жою жөнінде өзге де шаралар қолдануға құқылы.

Тексеру комиссиясы қызметкерлерінің мүдделер қақтығысын реттеу тәсілдері:

тексеру комиссиясы мүшесінің/қызметкердің ерікті түрде бас тартуы немесе оны аудиторлық іс-шараға жетекшілік етуден/белгілі бір аудит объектісінде мемлекеттік аудит жүргізуге қатысудан, мүдделер қақтығысы әсер ететін немесе болуы мүмкін.

3) Мемлекеттік қызметтер көрсету.

Астана қаласы мәслихатының 2022 жылғы 30 қыркүйектегі № 248/32-VII шешімімен бекітілген «Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы» мемлекеттік мекемесі туралы Ережеге сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету Тексеру комиссиясының құзыретіне кірмейді.

4) Рұқсат беру функцияларын іске асыру.

Астана қаласы мәслихатының 2022 жылғы 30 қыркүйектегі № 248/32-VII шешімімен бекітілген «Астана қаласы бойынша Тексеру комиссиясы» мемлекеттік мекемесі туралы Ережеге сәйкес бақылау-тексеру функцияларын іске асырудың рұқсат беру функцияларын іске асыру мемлекеттік органның құзыретіне кірмейді.

Бақылау-тексеру функцияларын іске асыру.

Тексеру комиссиясының негізгі міндеттері мен функцияларын іске асыру бойынша сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне талдау жүргізілді.

Тексеру комиссиясы өз қызметін тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің бекітілген тізбесі негізінде (бұдан әрі – Тізбе) жүзеге асырады, ол Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасымен және ішкі мемлекеттік аудит департаментімен келісіледі.

Тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесін қалыптастыру тәуекелдерді басқару жүйелері – мемлекеттік аудит объектілерінің қызметін бағалаудың сандық және сапалық көрсеткіштері негізінде жүзеге асырылады, олардың негізінде мемлекеттік аудитті барынша қамту мақсатында мемлекеттік аудит объектісін белгілі бір тәуекел тобына жатқызу туралы шешім қабылданады.

2024 жылға арналған тізбеге аудиторлық іс-шарамен қамтылатын қамту сомасының, кезеңнің өзгеруі сияқты өзгерістер алдын ала зерделеу қорытындылары бойынша енгізіледі.

Сонымен қатар, 2024 жылға арналған тізбеге мемлекеттік аудит объектілерінің құрамына өзгерістер енгізілді:

1) ДШК бақылау байқауын өткізу мақсатында «Астана қаласының Құрылыс басқармасы» ММ «№ 7 балалар - жасөспірімдер спорт мектебі» КММ, «№5 олимпиадалық резервтің мамандандырылған балалар-жасөспірімдер спорт мектебі» КММ нысандары дене шынықтыру-сауықтыру кешендерін салуға бөлінген қаражатты пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудиті» аудиторлық іс-шарасына енгізілді;

2) қайта ұйымдастыруға байланысты заңды тұлғаны бөлу жолымен «Астана қаласының Отын-энергетика кешені және коммуналдық шаруашылық басқармасы» ММ объектісі «Жергілікті бюджеттің шоғырландырылған қаржылық есептілігінің мемлекеттік аудиті» аудиторлық іс-шарасынан алынып тасталды және негізгі құралдардың елеулі көлеміне байланысты «Астана қаласының Қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану басқармасы» ММ енгізілді, олардың аяқталмаған құрылыс, дебиторлық және кредиторлық берешек сомаларымен;

3) құқық қорғау органдарының 2018 жылғы қаңтардан бастап 2023 жылғы тамызға дейінгі кезеңге еңбекақы төлеу жөніндегі персоналмен есеп айырысуларды есепке алу жөніндегі құқық белгілейтін, оның ішінде бастапқы құжаттарды алып қоюына байланысты (2023 жылғы 7 қыркүйектегі алу хаттамасы, 2023 жылғы 16 тамыздағы алу жүргізу туралы қаулы) Астана қаласы әкімдігінің «№ 5 Гимназия» КММ мемлекеттік аудит объектісі алынып тасталды, «Білім беру ұйымдарында оқушылардың тамақтануына бөлінген жан басына шаққандағы қаржыландыруды және бюджет қаражатын іске асыру тиімділігінің мемлекеттік аудит» аудиторлық іс-шарасынан;

4) «Астана қаласының Отын-энергетика кешені және коммуналдық шаруашылық басқармасы» ММ қайта ұйымдастырылуына байланысты «Қала шеттерінің инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымын дамытуға бөлінген бюджет қаражатын пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудиті» аудиторлық іс-шарасына «Астана қаласының Коммуналдық шаруашылық басқармасы» ММ объектісі енгізілді;

5) «Қалалық жедел медициналық жәрдем станциясы» ШЖҚ МКК, «Астана қаласының Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы» ММ (2024 05.04.№ 392-ш/ж қызметтік жазбасы) жүргізілген және жоспарланатын аудиторлық іс-шараларды есепке алуға байланысты «Елорда құрылыс компаниясы» ЖШС, «Astana» Әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясы, «Сity transportation Systems» ЖШС;

6) мемлекеттік аудитке Астана қаласы әкімдігінің «шейх Халиф бен Заид Әл-Нахаян атындағы №84 мектеп-лицейі» ШЖҚ МКК объектісі білім беру ұйымдарында оқушылардың тамақтануына бөлінген жан басына шаққандағы қаржыландыруды және бюджет қаражатын іске асыру тиімділігінің енгізілуіне және мемлекеттік аудит барысында Астана қаласы бойынша Экономикалық тергеу департаментінің Астана қаласы бойынша 2024 жылғы 22 сәуірде № 645 мектеп қызметкерлеріне еңбекақыны және ынталандырушы сипаттағы басқа да төлемдерді (сыйлықақыларды) есептеудің дұрыстығына тексеру жүргізу мәселесі бойынша;

7) Астана қаласы әкімдігінің ішкі аудит қызметінің аудиторлық іс-шараны өткізуіне байланысты (Астана қаласы әкімдігінің ішкі аудит қызметінің 31.10.2023 жылғы №01-10-06/1942 аудиторлық есебі) «Астана-Зеленстрой» ЖШС аудит объектісі отырғызу, күтіп-ұстау жөніндегі іс-шараларды іске асыру саласында квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бюджет қаражаты мен активтерін пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудитінен алынып тасталды және Астана қаласында жасыл желектерді қорға,;

8) «Орта білім беру саласындағы еңбек пен жалақыны есепке алуды ұйымдастыру кезінде нормативтік-құқықтық актілердің сақталуының мемлекеттік аудиті" аудиторлық іс-шарасын алдын ала зерделеу қорытындысы бойынша 7 қарсы объект енгізілді: Астана қаласы әкімдігінің «№ 45 орта мектебі» КММ,Астана қаласы әкімдігінің «№ 57 Мәшһүр Жүсіп атындағы орта мектебі» ШЖҚ МКК, Астана қаласы әкімдігінің «№ 62 мектеп-лицейі» ШЖҚ МКК, Астана қаласы әкімдігінің «Сұлтанбек Қожанов атындағы № 64 мектеп-лицейі» ШЖҚ МКК, Астана қаласы әкімдігінің «шейх Тамим бен Хамад Әл-Тани атындағы №85 мектеп-лицейі» ШЖҚ МКК, Астана қаласы әкімдігінің «Абай атындағы №87 мектеп-гимназиясы» ШЖҚ МКК, Астана қаласы әкімдігінің «№86 мектеп – гимназиясы» ШЖҚ МКК;

9) 2024 жылғы 09 қыркүйектегі №ЖТ-2024-05254693 келіп түскен өтінішіне байланысты орта білім беру саласындағы еңбек пен жалақыны есепке алуды ұйымдастыру кезінде нормативтік-құқықтық актілердің сақталуына мемлекеттік аудит барысында Астана қаласы әкімдігінің «Бейімбет Майлин атындағы №52 мектеп-гимназиясы» ШЖҚ МКК қарсы тексеру объектісі енгізілді (Астана қаласы бойынша). аппараттық кеңестің 2024 жылғы 12 қыркүйектегі №45 хаттамасы негізінде);

10) Астана қаласы мәслихатынан келіп түскен хатқа байланысты (2024 жылғы 03.09. №1395) 2024 жылға арналған Тізбеге «Астана қаласы мәслихаты аппаратының қызметін қамтамасыз етуге бөлінген бюджет қаражатын пайдаланудың мемлекеттік аудиті" аудиторлық іс-шара енгізілді, осыған байланысты «Астана қаласы мәслихатының аппараты» ММ объектісі енгізілді.

Тексеру комиссиясы бекіткен Тізбеге сәйкес 2024 жылға жалпы сомасы 370 300 973,3 мың теңгеге бюджет қаражаты мен активтерін қамти отырып, 15 аудиторлық іс – шара (48 мемлекеттік аудит объектісі, оның ішінде мемлекеттік органдар мен мекемелерде – 23; квазимемлекеттік сектор субъектілерінде-25) өткізілді.

Іс-шаралар қорытындысы бойынша 67 573 284.4 мың теңге сомасына қаржылық бұзушылықтар немесе қамтудың 18.2% анықталды, оның ішінде өтелуге жататын – 34 462 099,2 мың теңге (– 33 812 948,9 мың теңге немесе 98,1% өтелді), қалпына келтіруге – 33 111 185,2 мың теңге (– 32 709 641,5 мың теңге немесе 98,8% қалпына келтірілді). Бұдан басқа 107 913 851,9 мың теңге сомаға бюджет қаражаты мен активтерін тиімсіз жоспарлау, 40 968 464,2 мың теңгені тиімсіз пайдалану фактілері анықталды. 36 565 285,5 мың теңге сомасына экономикалық шығындар мен жоғалған пайда, 1 069 бірлік мөлшерінде рәсімдерді орындау тәртібінің бұзылуы және жүйелік кемшіліктер - 168 бірлік.

15 аудиторлық іс-шараның нәтижелері бойынша 57 ұсыным және 171 тапсырма шығарылды (оның ішінде орындау мерзімдері басталған кезде 45 ұсыным және 160 тапсырма бақылаудан алынды), 74 лауазымды тұлға тәртіптік жауапкершілікке тартылды. мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау бөлімі 3 519,9 мың теңге сомасына айыппұл өндіріп алып, 21 әкімшілік іс қозғады, қылмыстық белгілері бар материалдар жолданды 9 бірлік құқық бұзушылық және 120 бірлік әкімшілік құқық бұзушылық (11 706,8 мың теңге сомаға әкімшілік айыппұл өндірілді).

Құқықтық қамтамасыз ету және сапаны бақылау бойынша жүктелген міндеттер мен функцияларды іске асыру шеңберінде 2024 жылы:

- 17 аудиторлық іс-шара бойынша жоспарлау материалдарының сараптамалық қорытындылары (2025 жылға арналған 2 ауыспалы аудиторлық іс-шараны ескере отырып);

- 15 аудиторлық іс-шара бойынша аудиторлық есептерге 48 сараптамалық қорытынды жасалды;

- аудиторлық қорытындылар мен жиынтық тізілімдер жобалары бойынша сараптамалық қорытындылар және жүйелік кемшіліктер кестесі, 15 аудиторлық іс-шара бойынша ұйғарымдар мен қаулылар;

- 15 аудиторлық іс-шара бойынша жиынтық сараптамалық қорытындылар;

- 14 аудиторлық іс-шара бойынша мемлекеттік аудиторлар қызметінің тиімділігі рейтингінің материалдары.

Жүктелген міндеттерді іске асыру шеңберінде 17 аудиторлық іс-шаралар бойынша жоспарлау материалдарына сараптама жүзеге асырылды (2025 жылға арналған 2 ауыспалы аудиторлық іс-шараларды ескере отырып), оның ішінде:

- Білім беру ұйымдарында оқушылардың тамақтануына бөлінген жан басына шаққандағы қаржыландыру мен бюджет қаражатын іске асыру тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- Жергілікті бюджеттің шоғырландырылған қаржылық есептілігінің мемлекеттік аудиті;

- «Астана – Өрнек» ЖШС және «Астана-Аймақтық Электржелілік Компания» АҚ квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін басқару тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- «Астана шаруашылық басқармасы» ЖШС квазимемлекеттік сектор субъектісі қызметінің тиімділігіне мемлекеттік аудит;

-. Цифрландыру саласында, сондай-ақ елорда халқының тыныс-тіршілігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету шеңберінде мемлекеттің бюджет қаражаты мен активтерін пайдалану бөлігінде Ццифрландыру, ғылым және инновациялар есебінен технологиялық серпіліс» ұлттық жобасын іске асыру тиімділігінің мемлекеттік аудиті».

- Дене шынықтыру-сауықтыру кешендерін салуға бөлінген қаражатты пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- Жергілікті атқарушы органдардың, сондай-ақ олардың ведомстволық бағынысты квазимемлекеттік сектор субъектілерінің борышын басқару тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- Қала шетіндегі инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамытуға бөлінген бюджет қаражатын пайдалану тиімділігінің аудиті;

- Қоғамдық тәртіпті қорғау саласында материалдық-техникалық қамтамасыз етуге, сондай-ақ Астана қаласының азаматтық қорғанысы шеңберінде іс-шаралардың орындалуын қамтамасыз етуге бөлінген жергілікті бюджет қаражатын пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- Орта білім беру саласындағы еңбек пен жалақыны есепке алуды ұйымдастыру кезінде нормативтік-құқықтық актілердің сақталуына мемлекеттік аудит;

- Сәулет, қала құрылысы және жер қатынастары саласындағы жергілікті бюджет қаражатын пайдалану және активтерді басқару тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- Астана қаласында жасыл желектерді отырғызу, күтіп-ұстау және қорғау жөніндегі іс-шараларды іске асыру саласында квазимемлекеттік сектор субъектілерінің бюджет қаражаты мен активтерін пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- Жергілікті бюджетке түсетін түсімдерді салықтық әкімшілендіру тиімділігінің мемлекеттік аудиті;

- 18 жасқа дейінгі балалар мен ересектерге медициналық көмек көрсету шеңберінде жекелеген денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің тиімділігіне мемлекеттік аудит;

- Астана қаласының мәдениет басқармасына және оның ведомстволық бағынысты ұйымдарына бөлінген жергілікті бюджет қаражатын пайдаланудың мемлекеттік аудиті

- Астана қаласы мәслихаты аппаратының қызметін қамтамасыз етуге бөлінген бюджет қаражатын пайдаланудың мемлекеттік аудиті

- Техникалық және кәсіптік білімі бар мамандарды даярлауға бөлінген бюджет қаражаты мен мемлекет активтерін пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудиті.

Мәселен, 17 аудиторлық іс-шараның ішінен жоспарлау кезеңінде 4 аудиторлық іс-шара бойынша 8 бұзушылық фактісі, сапаны бақылаудың 2 критерийі бойынша анықталды, оның ішінде:

Білім беру ұйымдарында оқушылардың тамақтануына бөлінген жан басына шаққандағы қаржыландыруды және бюджет қаражатын іске асыру тиімділігінің мемлекеттік аудиті: