«Астана Innovations» АҚ- да квазимемлекеттік секторы активтерін басқару тиімділігінің мемлекеттік аудиті қорытындылары
2022 жылғы 2 маусымда Нұр-Сұлтан қаласы бойынша Тексеру комиссиясының кезекті отырысында «Астана Innovations» АҚ-да квазимемлекеттік сектор активтерін басқару тиімділігіне жүргізілген мемлекеттік аудит қорытындылары қарастырылды.
Аудит «Астана Innovations» акционерлік қоғамының (бұдан әрі - қоғам) жалпы Нұр-Сұлтан қаласының инновациялық экожүйесін дамыту мақсатында Инновациялық конкурстарды, акселерациялық бағдарламаларды және өзге де іс-шараларды ұйымдастырумен және өткізумен байланысты жарғылық қызмет түрлерін іске асыруға, мемлекеттік-жеке меншік әріптестік жобасын іске асыруға мониторинг жүргізуге бағытталған белгілі бір жұмыс жүргізетіндігін көрсетті, Нұр-Сұлтан қаласының инновациялық экожүйесін дамыту мақсатында, «Сергек» мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру мониторингі бойынша, Нұр-Сұлтан қаласының тыныс-тіршілігін кешенді қамтамасыз ету жүйесін (ТКҚЖ) техникалық қолдауды жүзеге асыру.
Сонымен қатар, қоғам қызметіне жүргізілген талдау бірқатар жүйелі кемшіліктер мен бұзушылықтарды және қоғам активтерін басқару қызметінің тиімділігін арттыру үшін резервтердің болуын анықтады.
Осылайша, қоғамның корпоративтік басқармасының бұзушылықтары мен кемшіліктері анықталды, оның ішінде үш жылдан астам уақыт бойы қоғамның директорлар Кеңесінің қызметіне бағалау жүргізбеуге, қоғам қызметкерлерімен еңбек шарттарын бұзу, активтерді тиімсіз пайдалану, Елеулі демеушілік көмек көрсету кезінде, қоғамның шығындылығы кезінде көтермелеулерді (сыйлықақыларды) төлеуге және өтемақы төлемдеріне бағытталған ақшалай қаражатты негізсіз пайдалануға байланысты бұзушылықтар мен кемшіліктер анықталды. Қоғам қызметкерлерінің (кадрларының), сондай-ақ Бірінші басшылардың жоғары ауысымдылығы, басшы қызметкерлер санының көп болуы және олардың арасындағы қызметтің қайталануы байқалады. Қоғамның Даму стратегиясы жиі өзгеріске ұшырайды, стратегияларды іске асыру нәтижелері туралы есеп жасалмады. Табиғи монополиялар туралы заңнама саласында жекелеген бұзушылықтар анықталды.
Қоғамның қаржы-шаруашылық қызметін талдау қоғам кірістерінің негізгі бөлігі инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шараларын іске асыру шеңберінде мемлекетке қызмет көрсету есебінен Астана қаласының «Инвестициялар және кәсіпкерлікті дамыту басқармасы» ММ-мен және одан әрі «Нұр-Сұлтан қаласының цифрландыру және мемлекеттік көрсетілетін қызметтер басқармасы» ММ-мен қалыптастырылады.
Қоғам аудит жүргізу кезеңінде шығынды болып табылады 2019 жылы шығын - 626 168,0 мың теңгені, 2020 жылы – 256 998,0 мың теңгені, 2021 жылы Бухгалтерлік есептің операциялық деректері бойынша шығын - 290 058,0 мың теңгені құрады.
Аудит жекелеген жобалардың тиімсіз іске асырылуын көрсетеді. «Астана қаласының тыныс-тіршілігін кешенді қамтамасыз ету жүйесі» (ТКҚЖ), жүйе ТКҚЖ-ның 8 кіші жүйесінен толық көлемде жұмыс істемейді, қазіргі уақытта қоғамда тек 1 кіші жүйе ғана пайдаланылады, осыған байланысты жалпы құны 239 617,8 мың теңге болатын қоғам активтері тиімсіз пайдаланылуда.
Сонымен қатар, «Smart Astana» ресурстық қамтамасыз ету мониторингі жүйесі («Smart Building») оны іске асыру мақсатында 2013 жылы жалпы сомасы 79 859,2 мың теңгеге 2 000 дана инженерлік терминалдар мен тамақтандыру блоктары сатып алынды, пайдаланылмады, сұранысқа байланысты оның құны 2021 жылғы маусымдағы жағдай бойынша құнсызданғанға дейін төмендеді 58 291,1 мың теңге.
«Smart Astana» жобасының тұжырымдамасын іске асыру операторы және үйлестірушісі ретінде қоғам анықталды, тұжырымдаманы іске асыру мерзімі 2021 жылдың соңына дейін есептелген. Сонымен қатар, осы уақытқа дейін елорданы анықтауды және әлемнің үздік қалаларының рейтингіне кіруді көздейтін «Smart Astana» жобасын одан әрі іске асыру бойынша жаңа құжат жоқ.
Сондай-ақ, «Smart Astana» тұжырымдамасында мемлекеттік-жекешелік әріптестік (МЖӘ) тетігі және жеке инвестициялар арқылы жобаларды қаржыландырудың негізгі көзін айқындау көзделген, бұл ретте қазіргі уақытта МЖӘ тетігі арқылы тек бір жоба (Сергек) іске асырылады және жеке инвестициялар есебінен бірде-бір жоба іске асырылмаған (енгізілмеген).
Қоғамның еңбекақы төлеу жүйесінде бағалау критерийлері көзделмеген, олар бойынша Қоғам жобаларын іске асыруға, басқа да аса маңызды тапсырмалар мен жедел жұмыстарды сапалы және жедел орындауға белсенді қатысқаны және үлкен үлесі үшін жеке сипаттағы сыйлықақылар төлеу айқындалады, бұл тиімсіз ысырапқа әкеп соғады.
Жоғарыда айтылғандардың барлығы қоғам қызметінің тиімділігін арттыру қажеттігін көрсетеді.
Қоғам іске асыратын және бірлесіп жүргізетін екі негізгі жобаны (ТКҚЖ және Сергек) талдау «Астана қаласында фотобейнетіркеу және бейнеталдау аппараттық-бағдарламалық кешенін құру және пайдалану» («Сергек») ретінде мемлекеттік-жекешелік әріптестік (МЖӘ) жобалары экономикалық тұрғыдан неғұрлым орынды болып көрінетінін көрсетті, ол қоғамдық және жол қауіпсіздігін қамтамасыз етумен қатар, мыналарды тудырмайды: жергілікті бюджетке түсетін жүктемелер, бұл ретте СӨСҚ «бейнебақылау» кіші жүйесін ұстауға жыл сайын жергілікті бюджеттің едәуір қаражаты жіберіледі.
Мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша барлығы 40 927,1 мың теңге сомасына қаржылық бұзушылықтар анықталды, олар өтелуге жатады (отырыс өткізілгенге дейін 4 477,1 мың теңге өтелді), активтерді тиімсіз жоспарлау сомасы 7 884,6 мың теңгені, активтерді тиімсіз пайдалану сомасы 521 085,3 мың теңгені құрады, сондай-ақ 32 рәсімдік бұзушылықтар және
44 жүйелі проблемалар мен кемшіліктер анықталды.
Отырыс қорытындысы бойынша Тексеру комиссиясымен қаулы қабылданды, аудит объектілеріне тиісті тапсырмалар мен ұсынымдар берілді.